Współcześnie prowadzi się wiele badań nad możliwością wzbogacania jaj. Poniżej przytoczę wyniki kilku ciekawych przykładów wzbogacania tego cennego pokarmu jakim jest jajko. Odpowiednie żywienie niosek przyczynia się do otrzymania produktu wysokiej jakości jakim jest jajko.
Wzbogacanie lipidów żółtka w niezbędnie nienasycone kwasy tłuszczowe (n-6, n-3). Wzbogacania jaj w izomery CLA (cis9, trans11 i trans10, cis12) działanie przeciwnowotworowe
Wzbogacanie jaj w zdrowe kwasy możemy uzyskać przez podawanie im olejów roślinnych lub/i rybnych. Równocześnie należy podawać wówczas kurom witaminę E, która jest przeciwutleniaczem. W efekcie witamina E znajduje się w lipidach żółtka jaja. Defektem takich jaj mogą być zmiany fizyczne jaj oraz negatywny wpływ na wylęgliwość. Aby uniknąć tego efektu zaleca się wzbogacać jaja równocześnie w wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz selen.
Zastosowanie izomerów CLA wpływa na zmniejszenie proliferacji komórek nowotworowych piersi [Koronowicz i wsp., 2009] Wspomnę także, iż prowadzone badania dążą do tego, aby wzbogacać nie tylko jajka, ale także mięso i masło.
Wzbogacanie w karotenoidy
Do paszy niosek stosuje się dodatek karotenoidów (tj.β-karotenu, β-kryptoksantyny, luteiny i zeaksantyny), a w efekcie ich zwiększa się ich ilość w lipidach żółtka jaja. Ponadto wpływają one na poprawę zabarwienia żółtka. Zaobserwowano, iż ilość karotenoidów w jajku jest proporcjonalna do ilości karotenoidów podanych kurom z paszą.
Wzbogacanie w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E)
Wzbogacanie w witaminę B12, jod, żelazo, selen
Żółtko lepiej magazynuje selen niż białko. Wykazano, iż im wyższa ilość selenu w paszy podawanej nioską, tym większa jest ilość witaminy E w jaju. Po podaniu selenu w żółtku zwiększa się także aktywność peroksydazy glutationowej.
Trwa wiele badań nad nowym obliczem zastosowania jaj (jaj projektowanych) – jaja mają posłużyć jako materiał do wytwarzania nutraceutyków lub też preparatów biomedycznych. Za pomocą materiału jakim jest surowiec jajczarski można produkować wiele bardzo cennych substancji bioaktywnych jak np. immunoglobulina, foswityna czy też fosfolipidy.
Gdzie można kupić „cudowne” wzbogacane jaja?
Najwięcej produkuje się ich w Japonii i w USA. W Japonii jest firma, która zajmuje się produkcją jaj wzbogacanych w witaminę D i żelazo. Wystarczy zjeść 1 jajko by zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na te składniki. Jak się wytwarza takie jaja? Otóż wystarczy odpowiednio dobrana pasza dla niosek, którą w tym przypadku była grzybnia o dużej zawartości witaminy D i żelaza.
A w Polsce….?
Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Politechniki Wrocławskiej w ramach projektu "Ovocura", który jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego POIG 1.3.1 pt."Innowacyjne technologie produkcji biopreparatów na bazie nowej generacji jaj (OVOCURA)" prowadzą badania nad: „doskonałym” jajkiem. Jaja będą wzbogacone w bioaktywne substancje, w tym witaminy oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe - zwłaszcza DHA. Jak podkreślają, jeśli będzie nim zainteresowanie ze strony konsumentów, będą mogły być wprowadzone na polski rynek (szacuje się, iż będą 2-3krotnie droższe). Podstawowym celem badań nie jest wyprodukowanie takiego jaja, lecz uzyskanie z niego składników biologicznie czynnych, które pomogą w walce z chronicznymi chorobami niezakaźnymi (tzw. chorobami cywilizacyjnymi). Prace nad projektem zakończą się w 2013 roku.
Jajka nie są już tylko zwykłym produktem – zaczynają przyjmować funkcje lecznicze. Powinniśmy docenić nie tylko ich „nowe” role, ale także wysoką wartość odżywczą standardowych jaj. Zastanówmy się czy oby na pewno pojawia się ich odpowiednia ilość w naszym co dziennym jadłospisie.